O św. Benedykcie w pigułce

11 lipca obchodzimy Święto św. Benedykta, opata i patrona Europy. Z tej okazji przypominamy postać patrona naszej Fundacji.

Św. Benedykt

Święty Benedykt urodził się ok. 480 r. w Nursji (dzisiejsze Włochy) w średniozamożnej rodzinie właścicieli ziemskich. Wykształcenie zdobywał w Rzymie, jednak z obawy, by metropolia nie zwiodła go swymi pokusami, szybko ją opuścił. Kierowany pragnieniem życia w  samotności, udał się na pustkowie – najpierw do Effide, potem do Sublacus (Subiaco), gdzie przywdział habit z rąk mnicha Romanusa.

Wieść o świętości Benedykta poczęła rozprzestrzeniać się po całej okolicy. Benedykt, jak zaświadcza św. Grzegorz w II Księdze Dialogów, miał zostać obrany opatem położonego nieopodal klasztoru. Po próbie otrucia go przez współtowarzyszy funkcję opata porzucił i powrócił do życia samotniczego, w którym nadal wzrastał w doskonałości.

Świętość  Benedykta przyciągała osoby pragnące żyć tak, jak on, toteż wkrótce zaistniała potrzeba wzniesienia klasztorów. Założono ich w okolicy dwanaście. Około 520 r. św. Benedykt przeniósł się z grupką uczniów do Monte Cassino. Tam spędził resztę życia. Zmarł w 547 roku.

Św. Scholastyka

Mówiąc o św. Benedykcie nie sposób nie wspomnieć krótko o jego siostrze, św. Scholastyce, uważanej za matkę duchową benedyktynek. Scholastyka, poświęcona na służbę Bożą już od dzieciństwa, towarzyszyła bratu w duchowej wędrówce, żyjąc w klasztorach żeńskich w pobliżu Subiaco i Monte Cassino.

Święte rodzeństwo raz do roku spotykało się na rozmowie duchowej. W żywotach świętych można przeczytać piękną historię o przebiegu ostatniego spotkania. Święty Benedykt nie chciał przystać na przedłużenie rozmowy ze Scholastyką, tłumacząc to obowiązkeim powrotu do klasztoru. Gdy zasmucona siostra uciekła się do modlitwy, rzęsista ulewa uniemożliwiła bratu opuszczenie miejsca pobożnych rozmów. Tak oto Benedykt zmuszony został do pozostania na rozmowie całą noc.

Scholastyka zmarła trzy dni później, a Benedykt miał ujrzeć na modlitwie ulatującą do nieba. Działo się to około 547 roku.

Reguła św. Benedykta

Św. Benedykt spędził resztę życia w wybudowanym klasztorze w Monte Cassino. Właśnie tam powstała słynna Reguła – nazywana w największym uproszczeniu „zbiorem wskazań” dla mnichów. Ale czy tylko dla nich? Reguła, oparta na całej tradycji życia monastycznego pierwszych wieków, ma moc „porządkowania” życia ludzi wszystkich stanów, nadając mu sens, wyznaczając kierunek i określając umiar i właściwe proporcje we wszystkim, co składa się na ludzką codzienność. Tym samym może stać się odpowiedzią dla człowieka poszukującego własnej tożsamości we współczesnym świecie. Może stać się pomocą na drodze poszukiwania przysłowiowego „złotego środka” – harmonii pomiędzy tym, co świeckie i duchowe, aby ostatecznie „we wszystkim był Bóg uwielbiony”.

Benedyktyni w Polsce

W Polsce są cztery czynne klasztory benedyktyńskie, zrzeszone w międzynarodowej Kongregacji Zwiastowania NMP. Są to: opactwo pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła w Tyńcu, opactwo pw. Narodzenia NMP w Lubiniu, klasztor pw. Zwiastowania NMP w Biskupowie oraz klasztor św. Benedykta w Starym Krakowie. Ten ostatni podlega pod klasztor tyniecki.

Opactwo w Tyńcu jest najstarszym z istniejących obecnie klasztorów w Polsce. Pierwsi mnisi benedyktyńscy przybyli tu już około połowy XI w. W wyniku zawirowań historycznych XVIII i XIX w. opactwo zostało poważnie zniszczone, a w roku 1816 r. przeprowadzono jego kasatę. Powrót Benedyktynów do Tyńca nastąpił w lipcu 1939 r. Od czasów powojennych opactwo sukcesywnie odbudowywano. Dziś jawi się jako piękny, gustowny kompleks zabudowań, w którym doskonale udało się połączyć tradycję z nowoczesnością.

Oblaci benedyktyńscy

Oblat, którym może zostać zarówno osoba świecka, jak i duchowna, wiąże się przyrzeczeniami z konkretną wspólnotą benedyktyńską, a Reguła staje się odtąd w sposób szczególny programem jego życia. Oblaci benedyktyńscy pozostają w świecie, modląc się i pracując w Bożej radości, wypełniając zadania właściwe dla swego stanu i zawodu.

Złożenie przyrzeczenia nowego oblata odbywa się w obecności opata. Następuje złożenie tekstu przyrzeczenia na ołtarzu Pańskim, wręczenie Reguły nowemu oblatowi – wymowna symbolika ukazująca rzeczywistą bliskość Boga, przychodzącego z pomocą konkretnemu człowiekowi, z konkretną propozycją życia.

Przypominają się słowa nieżyjącej już prof. Anny Świderkówny, również benedyktyńskiej oblatki: „Bóg przychodzi do nas w każdej chwili naszego życia, we wszystkim, co nas spotyka z zewnątrz i wewnątrz nas samych, we wszystkim, co się może wydarzyć. I tam też Go trzeba szukać, bo inaczej znaleźć się nie da” (Anna Świderkówna, „Aby we wszystkim był Bóg uwielbiony„, Kraków 2007, str. 72). 

Tekst jest częścią artykułu „Na tropie św. Benedykta”, który został opublikowany wcześniej w „Posłańcu Warmińskim”

Aleksandra Lejszo
guest
1 Komentarz
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
Barbara
Barbara
2 lat temu

Gratuluję.